KM News ศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนอุดรธานี: ออกแบบหน้าปกเอกสารด้วย Photoshop

ส่วนนำ

หากเปรียบหนังสือสักเล่มหนึ่งกับคนเรา หน้าปก ก็เปรียบเสมือน “หน้าตา” เป็นส่วนที่มองเห็นเป็นอย่างแรก ถ้ามีเสน่ห์มากพอก็จะดึงดูดผู้อ่านให้หยิบติดมือไปอ่านได้ ส่วน เนื้อหา อาจเปรียบเสมือน “นิสัย” ที่ต้องไปทำความรู้จักกันภายหลัง ดังนั้น แม้ว่าเนื้อหาจะดีแค่ไหน แต่หน้าปกไม่ชวนให้หยิบอ่าน ประโยชน์ของเนื้อหานั้นก็เหมือนไร้ประโยชน์

ในการทำงานฝึกอบรม ผู้เขียนได้รับผิดชอบจัดทำเอกสารสรุปการดำเนินงานฝึกอบรม และเอกสารทางวิชาการ เหล่านี้ล้วนจำเป็นต้องมีการออกแบบหน้าปกหนังสือ คู่มือ และรายงานทางวิชาการ จึงขอนำความรู้จากประสบการณ์ของตนเอง มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในบทความนี้เกี่ยวกับการออกแบบหน้าปกด้วยโปรแกรม Photoshop ในสไตล์ “เรียบ ง่าย ได้ใจความ”

ส่วนขยาย

กระบวนการ / ขั้นตอนการทำงาน

1. เปิดโปรแกรม Adobe Photoshop ตั้งค่าขนาดตามชิ้นงานที่ต้องการใช้ ในกรณีนี้จะทำการออกแบบปกหนังสือขนาด A5 (297 x 210 มิลลิเมตร รวมสันปก 2 มิลลิเมตร ดังนั้น จะตั้งขนาดไว้ที่ 299 x 210 มิลลิเมตร) ค่า Resolution หรือค่าความละเอียดตั้งไว้ที่ 300 Pixels/inch ซึ่งเป็นค่ามาตรฐาน ถ้าตั้งสูงกว่านี้อาจทำให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานช้าลง หรือตั้งต่ำกว่านี้ เมื่อขยายภาพจะแตก

2. แบ่งหน้ากระดาษด้วยเส้นกริด(สีฟ้า) ลากเส้นจากเส้นแบ่งระยะทางซ้ายมือมาอยู่ตรงกลาง (ถ้าไม่มี เลือกเมนู View >> Rulers หรือ Ctrl + R) และอีก 2 เส้น ห่างจากระยะสันปกข้างละ 1 มิลลิเมตรจากเส้นแบ่งหน้ากระดาษ

3. นำภาพพื้นหลังที่เลือกไว้มาวาง ปรับขนาดให้พอดีกับชิ้นงาน เมื่อได้ขนาดภาพแล้วให้กด Enter หากต้องการปรับขนาดภาพใหม่ให้เลือกเมนู Edit >> Free Transform หรือ Ctrl + T

4. จากนั้นเปลี่ยนสีภาพให้เป็นสีขาวดำ เพื่อไม่ให้ภาพพื้นหลังเด่นเกินเนื้อหาและเปลี่ยนให้เป็นสีโทนเดียวกันทั้งภาพ เลือกเมนู Image >> Adjustments >> Black & White หรือ Ctrl + Atl + Shift + B

5. ใช้ Hue/Saturation เพิ่มหรือลดความสดของสีภาพ สามารถปรับสีต่าง ๆ ให้มีความเข้มข้นของสีมากขึ้น นอกจากนี้ยังสามารถลดความเข้มข้นของสีบางสีเพื่อเน้นสีที่เราต้องการให้โดดเด่น การเน้นเฉพาะสีเดียว และการเปลี่ยนสีจากสีเดิมเป็นอีกสีที่ต้องการ เลือกเมนู Image >> Adjustments >> Hue/Saturation หรือ Ctrl + U

6. ทำสันปกโดยใช้ Rectangular Marguee Tool เลือกส่วนที่เว้นระยะไว้ แล้วใช้ Paint Bucket Tool เทสีลงในส่วนที่เลือก จะได้สันปกตามขนาดที่แบ่งไว้

7. ตกแต่งภาพประกอบ ตัดพื้นหลังออกโดยใช้เครื่องมือ Polygonal Lasso Tool ลากตามเส้นขอบรูปเพื่อเลือกส่วนที่จะนำมาใช้ เมื่อได้ส่วนที่ต้องการ Copy >> Past แล้วเอาพื้นหลังออก โดยคลิกให้รูปดวงตาที่ Layer Background ออก หรือลบ Layer นั้นทิ้ง

8. เลือกแถบ Adjustments >> Curves เป็นการปรับความสว่าง – ความมืดของภาพ ในกรณีตัวอย่างต้องการวัตถุที่มีสีขาวทั้งภาพจึงปรับให้อยู่จุดบนสุด ซ้ายสุด เพื่อให้ได้ตัววัตถุสีขาว จากนั้น Save ภาพเป็นไฟล์ .PNG (Portable Network Graphics) เป็นภาพที่มองทะลุพื้นหลังได้ (ตัดปัญหาพื้นหลังทับซ้อนข้อความ / รูปภาพ)

9. การตกแต่งปกหน้า เริ่มจากใส่กรอบ วางเส้นในส่วนที่จะพิมพ์รายละเอียดหนังสือลงไป จากนั้นใส่ชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง สังกัดลงไป โดยใช้เครื่องมือ Type Tools จัดรูปแบบโดยเลือก Layer ที่จะเคลื่อนย้าย จากนั้นใช้เครื่องมือ Move Tool เคลื่อนย้ายตำแหน่งตัวหนังสือ

10. นำภาพโลโก้ กรมการพัฒนาชุมชนมาใส่ ปรับขนาดและตำแหน่งให้เหมาะสม เช่นเดียวกับภาพประกอบที่สื่อถึงการออกกำลังกายด้วยท่า “ต่อปรบมือ” ซึ่งเป็นหนึ่งในท่ากายบริหาร 10 ท่าพญายม เชื่อมโยงกับเนื้อหาภายในเล่ม

11. สำหรับปกหลังใช้โลโก้ กรมการพัฒนาชุมชนเป็นจุดสนใจ ใส่ช่องทางการติดตาม URL ของเว็บไซต์ศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนอุดรธานี และ QR Code ช่องทางการติดตามต่าง ๆ เพื่อลดการใช้ตัวหนังสือที่มากจนเกินไป

12. หลังจากปรับแต่งผลงานจนเป็นที่พอใจตามสไตล์ของตัวเองแล้ว ให้ทำการ Save โดยเลือกเมนู File >> Save as >> ตั้งชื่อไฟล์ >> เลือก Fomat ภาพเป็น .JPG เพื่อให้ได้ไฟล์ที่มีคุณภาพ เหมาะกับการพิมพ์

บทสรุป
ประโยชน์ของการออกแบบหน้าปกด้วยโปรแกรม Photoshop

๑. โปรแกรม Photoshop มีลูกเล่นหลากหลายให้เลือกใช้ เราสามารถใช้โปรแกรม Photoshop ในการตกแต่งภาพ การใส่ Effect ต่าง ๆ ให้กับภาพ และตัวหนังสือ การทำภาพขาวดำ การทำภาพถ่ายเป็นภาพเขียน การนำภาพมารวมกัน การ Retouch ตกแต่ง

๒. สามารถสร้างผลงานสำเร็จได้โดยใช้โปรแกรมเดียว

๓. ใช้ความรู้ขั้นพื้นฐานของ Photoshop ก็สามารถสร้างชิ้นงานให้มีคุณภาพ โดดเด่นได้ หากรู้จักการจัดองค์ประกอบที่ดี

ปัจจัยแห่งความสำเร็จ

๑. การเตรียมความพร้อม

- อุปกรณ์ (คอมพิวเตอร์ที่มีโปรแกรม Photoshop)

- ภาพประกอบที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหาภายในเล่ม

- ข้อมูล ความคิด จินตนาการ

๒. องค์ประกอบสำคัญที่จะช่วยทำให้งานมีความโดดเด่นน่าสนใจ ดึงดูดสายตาให้ผู้อ่านหยิบหนังสือเล่มนั้นขึ้นมาอ่าน คือ การใช้หลักและวิธีการทางศิลปะเป็นแนวทางในการออกแบบ ได้แก่ รูปแบบตัวอักษรและขนาด การกำหนดระยะห่างและพื้นที่ว่าง การกำหนดสี การจัดวางตำแหน่ง